ΟΞΙΝΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΩΝ ΟΞΕΩΝ   

           (Χημεία Β Λυκείου Γενικής Παιδείας)  

 

Λίγα λόγια

Οι ιδιότητες των καρβοξυλικών οξέων συνδέονται άμεσα με τη χαρακτηριστική τους ομάδα ,το καρβοξύλιο (COOH). Πρόκειται για ασθενή οξέα, πολύ ασθενέστερα από τα ανόργανα οξέα HCl, H2SO4,HNO3.

Όσα από τα καρβοξυλικά οξέα διαλύονται στο νερό εμφανίζουν τις γενικές ιδιότητες των οξέων, όπως

  1. Σε διαλύματά τους αλλάζουν το χρώμα ορισμένων δεικτών. Σαν παράδειγμα αλλάζουν το χρώμα του βάμματος του ηλιοτροπίου από κυανό σε κόκκινο.
  2. Αντιδρούν με μέταλλα με ταυτόχρονη έκλυση Η2     .

2CH3COOH+Pb   →    (CH3COO)2Pb+ Η2 ↑    .

 

             2CH3COOH+Zn    →   (CH3COO)2Zn+ Η2    ↑   .

 

             2CH3COOH+Mg    →   (CH3COO)2Mg+ Η2  ↑   .

  1. Διασπούν τα ανθρακικά άλατα, όξινα και ουδέτερα, με έκλυση CO2.    

επειδή είναι ισχυρότερα οξέα από το Η2CΟ3.

           CH3COOH+ NaHCO3   →   CH3COONa+ H2O+ CO2. ↑

  1. Αντιδρούν με βάσεις ή ανυδρίτες βάσεων και σχηματίζουν άλατα.

     CH3COOH+ KOH    →     CH3COOK + H2O

 

 

Όργανα και υλικά
Πείραμα1 Πείραμα 2 Πείραμα 3
Στατω δοκ. Σωλήνων Στατω δοκ. σωλήνων Στατω δοκ. Σωλήνων 
2 δοκ. Σωλήνες  1 Δοκ. σωλήνας 2 μεγάλοι δοκ. Σωλήνες
Διάλυμα CH3COOH 1Μ Ογκομετρικός κύλινδρος των 10ml Διάλυμα CH3COOH 1Μ
Υδροβολέας με απιονισμένο νερό  Ποτήρι ζέσεως των 100ml Φαρμακευτική σόδα (NaHCO3)
Πεχαμετρικό χαρτί    Τεμάχιο Pb ή μολύβι του ψαρά Ζυγαριά
  Διάλυμα CH3COOH 1Μ Ποτήρι ζέσεως- στήριγμα υαλίνων σκευών
   Διάλυμα ΚΙ 0,1Μ Πώμα με τρύπα για μεγάλους δοκ. σωλήνες
    Ασβεστόνερο
    Γυάλινος σωλήνας σε σχήμα Π

 

 

 

 

 

 

ΟΞΙΝΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΩΝ ΟΞΕΩΝ   

           (Χημεία Β Λυκείου Γενικής Παιδείας)

  

                             ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 

Ονοματεπωνυμο ..................................................................

Ημερομηνία          .......................................

 

Πείραμα 1

 

Σε δύο μικρούς δοκιμαστικούς σωλήνες να προσθέσετε 2-3 σταγόνες βάμματος του ηλιοτροπίου. Στη συνέχεια να προσθέσετε στον ένα σωλήνα 5-6 σταγόνες CH3COOH και στον άλλο 5-6 σταγόνες νερού. Τί παρατηρείτε; Εξηγήσατε. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

 

Πείραμα 2

 

  1. Σε ποτήρι ζέσεως που περιέχει 10ml διάλυμα CH3COOH να βάλετε κομμάτι μολύβδου.
  2. Μετά από 15-20min περίπου να μεταφέρετε από το ποτήρι ζέσεως σε μικρό δοκιμαστικό σωλήνα περίπου1ml από το διάλυμα.
  3. Στο δοκιμαστικό σωλήνα να προσθέσετε 3-5 σταγόνες διαλύματος ΚΙ.Τι παρατηρείτε. ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
  4. Να γραφούν οι χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων που πραγματοποιήθηκαν ..................................................................................................................................................................................................................................

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Πείραμα 3   

 

  1. Σε μικρό κομμάτι χαρτιού Α4 να ζυγίσετε 1g φαρμακευτικής σόδας.
  2. Να τοποθετήσετε στη ζυγαριά ποτήρι ζέσεως των 250ml μέσα στο οποίο είναι τοποθετημένος μεγάλος δοκιμαστικός σωλήνας. Να πωματίσετε το δοκ. σωλήνα με το πώμα μέσα από την τρύπα του οποίου περνάει γυάλινος σωλήνας σε σχήμα Π.
  3. Η άλλη άκρη του σωλήνα πρέπει να βυθίζεται σε δεύτερο σωλήνα με ασβεστόνερο (Ca(OH)2).
  4. Na μηδενίσετε το απόβαρο
  5. Στον άδειο δοκιμαστικό σωλήνα που βρίσκεται στη ζυγαριά να προσθέσετε 10ml διαλύματος CH3COOH 1Μ και να το ζυγίσετε.
  6. Να υπολογίσετε τη συνολική μάζα των δυο αντιδραστηρίων (CH3COOH και  NaHCO3) ..................................................................................................................................................................................................................................
  7. Να προσθέσετε στη συνέχεια το 1g φαρμακευτικής σόδας στο δοκ. Σωλήνα που βρίσκεται πάνω στη ζύγαριά και να τον πωματίσετε αμέσως. Τι Παρατηρείτε ..................................................................................................................................................................................................................................
  8. Να διαβάσετε την ένδειξη της ζυγαριάς μετά το τέλος της αντίδρασης. .................................................................................................................
  9. Να γραφεί η χημική εξίσωση της αντίδρασης που πραγματοποιήθηκε στο σωλήνα της ζυγαριάς. .................................................................................................................
  10. Πού οφείλεται η διαφορά της μάζας πριν και μετά την αντίδραση; ..................................................................................................................................................................................................................................
  11. Να υπολογίσετε πόσα g καθαρού NaHCO3 καταναλώθηκαν κατά τη χημική αυτή αντίδραση; ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
  12.  Να γράψετε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης που πραγματοποιήθηκε στο σωλήνα με το ασβεστόνερο. Γιατί θόλωσε το ασβεστόνερο; ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

 

 

Μιχαήλ Ανδριώτης      Βαρβάρα Παναγιωτίδου     Σπύρος Χόρτης          Ελένη Μακρή

Δρ Βιολόγος                Δρ Βιολόγος                         Φυσικός                      Βιολόγος

Σχ. ΣύμβουλοςΠΕ4      Σχ. Σύμβουλος  ΠΕ4            Υπεύθυνος                  Εκπ/κός Λυκείου

Ν. Μαγνησίας               Ν. Λάρισας                           ΕΚΦΕ Λάρισας           Γλώσσας Σκοπέλου

 

 

                                            Νοέμβριος 2005